تخريب روزانه 40 هكتار از عرصه‌هاي جنگلي و تغيير كاربري اين اراضي به كاربري‌هاي مسكوني و تجاري، جنگل‌هاي شمال كشور را به‌شدت تهديد مي‌كند.

اين تخريب‌ها سبب شده طي 50 سال اخير، يك ميليون هكتار از اراضي جنگلي شمال كشور كاسته شود و مساحت اين جنگل‌ها از3ميليون هكتار به1.9ميليون هكتار تقليل يابد.

رئيس مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي مازندران با بيان اين مطلب به همشهري گفت: از يك‌سو، جنگل زدايي عرصه‌هاي جنگلي را تهديد مي‌كند و از سوي ديگر به‌دليل دخالت‌هاي غيرمسئولانه به‌ويژه دخالت روستانشينان حاشيه جنگل و جنگل نشينان، جنگل‌ها به‌صورت تك لايه‌اي در آمده كه نتيجه آن كاهش پايداري جنگل است.

محمد اميني در باره زيان‌هاي ناشي از دخالت دامداران جنگل نشين خاطرنشان كرد: چوپانان و دامداران بسياري از درختان را قطع مي‌كنند تا نور بيشتري به داخل جنگل بتابد و زمينه رشد وتوليد علوفه فراهم شود.

وي از هرس كردن غيرطبيعي تاج درختان به‌عنوان يكي از آسيب‌هاي جدي جنگل‌هاي شمال ياد كرد و افزود: هرس‌كردن تاج درختان باعث نابودي قدرت بذردهي جنگل مي‌شود. در اثر اين دخالت‌ها، حيوانات و پرندگان، حشرات و قارچ‌هاي مفيد كه همه در يك زنجيره طبيعي و پيوسته، اكوسيستم جنگل را تشكيل مي‌دهند با محيط نامساعد روبه‌رو شده و ازمحيط مهاجرت مي‌كنند.

اميني، افزايش جمعيت در شمال كشور را عامل اصلي روند تخريب در شمال دانست وگفت: تراكم جمعيت در شمال، 5/2 برابر ميانگين جمعيت در ساير مناطق كشور است. اين در حالي است كه درصد روستاها و چند شغله بودن روستاييان (مشاغلي مثل دامداري، باغداري و زراعت كه همه وابسته به جنگل است) با تخريب عرصه‌هاي جنگلي رابطه مستقيم دارد و به اين تخريب‌ها دامن مي‌زند.

به گفته وي، بيش از 3400آبادي درداخل جنگل‌هاي شمال وجود دارد كه سالانه 3.2 ميليون متر مكعب چوب براي توليد گرما و پخت‌وپز مصرف مي‌كنند درحالي‌كه جنگل‌هاي شمال به اين اندازه رويش ندارند اما با وجود اين روند نگران‌كننده، هنوز در زمينه سوخت رساني به جنگل‌نشينان اقدام كارسازي صورت نگرفته است.

اين پژوهشگر منابع طبيعي، يكي ديگر از چالش‌هاي جدي جنگل‌هاي شمال را اجراي طرح‌هاي عمراني دانست كه با تمهيدات حفاظتي جنگل‌هاي شمال تطابق و تناسب ندارد و در نتيجه صيانت از اين عرصه‌ها را با معضل اساسي مواجه ساخته است.

وي در ادامه فرسايش خاك را يكي از پيامدهاي ناگوار عنوان كرد و گفت: فرسايش خاك در شمال كشور سالانه 15 تا 20تن در هكتار است درحالي‌كه بنا بر مستندات موجود اين جنگل‌ها، سالانه بين3.5تا5.5 تن در هكتار خاكسازي مي‌كنند.

اميني در پاسخ به اين پرسش كه آيا اين نهالكاري‌ها مي‌تواند جايگزين جنگل‌هاي طبيعي شود؟ يادآور شد: طي 50 سال گذشته مجموعا 300هزار هكتار درشمال كشور نهالكاري شده حال آنكه بنابه آمار موجود طي همين زمان، يك تا يك ونيم ميليون هكتار جنگل را از دست داده‌ايم.

مقايسه اين دو آمار نشان مي‌دهد كه سرعت كشت مصنوعي درخت همواره از تخريب كمي عقب‌تر بوده است و از نظر كيفي هم كه درختان دست كاشت قابل مقايسه با رويشگاه‌هاي طبيعي نيست.